Całe zamieszanie wokół jaj, tego czy warto je jeść, czy są dobre czy też złe, rozpoczęło
American HeartAssociation (AHA) (Stowarzyszenie Kardiologów USA) w 1972 roku
publikując swoje stanowisko na temat jaj, w którym określiło, że nie należy spożywać więcej
niż trzy jaja tygodniowo, ponieważ są one źródłem cholesterolu, kalorii i tłuszczu. Jednak po
wielu latach badań poświęconych jajom, prowadzonych na różnych kontynentach, AHA
zmieniło swoje stanowisko i na dzień dzisiejszy nie limituje już ilości spożytych jaj oraz
przedstawia je w zupełnie innym świetle. Oprócz AHA głos na temat jaj zabrała Światowa
Organizacja Zdrowia (WHO) uznając białko jaja za międzynarodowy wzorzec żywieniowej
wartości białek ze względu na skład i proporcję zawartych w niej aminokwasów.
Skoro wiemy już skąd to zamieszanie wokół jaj, to teraz czas, aby poznać jakie związki
możemy znaleźć w jaju.
Na początku chciałabym Wam przedstawić składniki
jaja, które zapobiegają jego psuciu. Do składników tych
należy:
• Lizozym
• Cystyna
• Awidyna
• Owotransferyna
Związki te wykazują działanie bakteriobójcze,
uniemożliwiają rozwój wirusów oraz wchodzą w skład
naturalnej bariery ochronnej treści jaja. Znajdują się one w białku jaj kurzego. Należy
pamiętać o tym, że niektóre składniki białka jaj mogą wywoływać reakcje alergiczne.
Jeżeli chodzi o żółtko jaja, jest ono źródłem tłuszczy o wysokiej wartości biologicznej,
ponieważ zawierają one dobre proporcje pomiędzy nienasyconymi kwasami tłuszczowymi, a
kwasami tłuszczowymi nasyconymi. Ponadto w żółtku jaja występuję duża ilość kwasu
arachidonowego (AA), należącego do wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny
omega-6 oraz kwasu dekozaheksanowego (DHA), należącego do grupy kwasów
wiolonienasyconych z rodziny omega-3. Kwasy te są niezbędne do prawidłowego rozwoju i
funkcjonowania układu nerwowego.
Oprócz kwasów tłuszczowych w żółtku jaja występują fosfolipidy, takie jak lecytyna, która
jest niezbędna do tworzenia ścian komórkowych, jak i prawidłowego transportu przez nie
różnych substancji. W ścisłym związku z lecytyną występuje cholina, która buduje miedzy
innymi lecytynę i sfingomielinę. Żółtko jaja jest jej bogatym źródłem gdyż szacuje się, że
jedno jajo żółtka zawiera aż 280 mg tego składnika. Cholina podobnie jak kwasy AA i DHA
jest niezbędna do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania układu nerwowego. Ponadto
korzystnie wpływa na proces uczenia się, zapamiętywania. Najnowsze badania pokazują, że
duża ilość dobrze przyswajalnej choliny w diecie może zmniejszyć ryzyko wystąpienia
demencji, otępienia charakterystycznego dla choroby Alzheimera. Oprócz tego cholina
poprawia funkcjonowanie wątroby oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworów. Ponadto
dzięki cholinie i jej właściwościom nie musimy obawiać się cholesterolu, który znajduje się w
jaju, ponieważ ilość cholesterolu i choliny zawartej w jaju jest podobna przez co cholesterol
nie wpływa niekorzystnie na nasz organizm.
Ilość choliny, którą powinniśmy dostarczyć z dietą, aby nasz organizm funkcjonował
prawidłowo wynosi od 0,5 do 4g na dobę. Oprócz żółtka jaja źródłem choliny są również
mięso bydlęce, wątróbka kurczaka, kiełki parzenic, suche nasiona roślin strączkowych,
orzechy i ryby.
Kolejnym związkiem biologicznie czynnym występującym w żółtku jaja są ksantofile, które
wykazują działanie antyoksydacyjne, czyli chronią komórki przed wolnorodnikami, przez co
zapobiegają ich uszkodzeniu. W grupie tych związków wyróżnimy miedzy innymi luteinę i
zeaksantynę, oprócz tego że wykazują właściwość antyoksydacyjne wykazują bardzo
korzystne działanie na proces widzenia. Związki te umożliwiają zahamowanie, zmniejszenie
postępującej utraty wzroku wraz z wiekiem, obniżają ryzyko wystąpienia degeneracji plami
żółtej oka, co stanowi główny czynnik utraty wzroku i wystąpienia zaćmy. Oprócz żółtka jaj
dobrym źródłem tych składników są zielone warzywa liściaste, pomidory orasz różnego
rodzaju przetwory pomidorowe.
Żółtko jaja zawiera również wszystkie witaminy z wyjątkiem witaminy C. Jest dobrym
źródłem witamin z gr. B, kwasu pantotenowego, niacyny, kwasu foliowego i biotyny oraz
witaminy A, E i D.
Ponadto jajo zawiera takie związki mineralne ja fosfor, selen, żelazo i cynk które stanowią
odpowiednio ok. 16, 29, 9 i 9 % rekomendowanego dziennego spożycia.
Jeżeli chodzi o polskie wytyczne na temat spożyci jaj to mówią one o tym, aby nie
przekraczać 10 sztuk jaj tygodniowo.
Mam nadzieję, że artykuł na temat jaj wam się podobał oraz że po jego przeczytaniu zostaną
rozwiane wszelkie wątpliwości na temat tego czy warto je jeść czy też nie
Życzę wam i waszym najbliższym spokojnych i zdrowych Świąt Wielkanocy
Twój komentarz